- Youtube
S Peltekliği Nedir?
S peltekliği, “s” harfinin doğru şekilde telaffuz çıkmaması durumudur. Genellikle sesin ağzın yan taraflarından ya da dişlerin arasından çıkmasıyla oluşur. Bu durumda, “s” harfi yerine tıslama gibi bir ses duyulur. S peltekliği, konuşma sırasında kelimelerin net bir şekilde iletimini zorlaştırır. Bu bozukluk, bazı kişilerin yapacağı egzersizlerle düzelecektir. Düzelmemesi durumunda ise S peltekliği sorunu yaşayanlar, diksiyon eğitimi almalıdır.
Konuşma bozuklukları arasında yaygın olarak görülen pelteklik, özellikle çocukluk döneminde ortaya çıkar. Diş yapısı, dil pozisyonu ya da ağız içi kaslarının yanlış kullanımı gibi sebepleri olabilir. Ayrıca, bazı yetişkinlerde de devam edebilir. Yetişkinliğinde de S peltekliği sorunu devam eden bireyler, iletişimde birçok sorun yaşar. Bu yüzden, doğru telaffuz ve diksiyon geliştirilmesi için s peltekliği üzerinde durmak gerekir.
Bunun yanında peltekliğin sadece S harfinde olmadığını da bilmek gerekir. Pelteklik özellikle S, Ş, R, L gibi harflerde de karşımıza çıkan bir konuşma bozukluğudur. Bu harflerin her birinin peltekliği farklı olduğundan bunları düzeltmek için de farklı yollar izlemek gerekir. Bu peltekliklerin her biri egzersizle düzelebilir. Düzelmediklerinde ise profesyonel diksiyon hocalarından eğitimler almak en doğru yol olacaktır.
S, Ş, R, L harfleriyle alakalı farklı bilgiler ve egzersizlere ulaşmak için şu videomuzu da izlemenizi öneririz.
S Peltekliğinin Nedenleri
Bu peltekliğin fizyolojik nedenleri, genellikle ağız ve dil yapısındaki farklılıklardan kaynaklıdır. Diş yapısı, bu bozuklukta en önemli rolü oynar. Özellikle dişlerin aralıklı ya da çıkık olması, “s” sesinin doğru bir şekilde çıkmasını engeller. Dişler arasındaki boşluklardan hava kaçtığında, “s” sesi peltekleşir. Bu durum, konuşmanın netliğini ve kalitesini olumsuz yönde ağır bir şekilde etkiler.
Bunun yanında nadir görülen bir durum da olsa S peltekliği bazen kısmi sağırlıktan kaynaklı olabilmektedir.
Dil pozisyonu da peltekliğin nedenleri arasında yer alır. S harfi, normalde dili alt diş köklerine yerleştirerek telaffuz etmemiz gereken bir harftir. Bu şekilde telaffuz edildiğinde istediğimiz gibi bir S harfini üretiriz. Ne var ki, birçok bireyde durum böyle değildir. Onlarda dil, S sesini çıkarırken üst dişlere yanaşır. Bu durumda da S peltekliği oluşur. Bu yanlış dil pozisyonu, peltekliğin temel sebeplerinden biridir. Bu durumu düzeltmek için dilin S sesini çıkarırken alt dişlere yakın durmasını sağlamak gerekir. Bu yüzden de bunu sağlamaya yönelik egzersizler yapmayı öneririz.
Ayrıca, ağız içi kaslarının zayıf olması ya da yeterince gelişmemiş olması da sesi kontrol etmeyi zorlaştırır. Bu kaslar yeterince çalışmadığında, “s” sesi doğru bir şekilde yönlendirilemez. Bu durumda da kişinin dili yeterince güçlü değildir. Bu yüzden de harfleri çıkarırken olması gerektiği yere ulaşamaz. Bu yüzden de S peltekliğine sebep olur. Bu durumun çözümünde de sayfamızdaki dil tembelliği egzersizlerini yapmanız gerekir. Bu egzersizlerle dil kaslarınızı güçlendirerek dil tembelliği sorununuzu çözmenizi öneririz.
Dil tembelliği ile alakalı detaylı bilgi alıp gerekli egzersizlere ulaşmak için şu videomuzu da izlemelisiniz.
Çocukluk Dönemi ve S Peltekliği
Çocukluk dönemindeki gelişim süreçleri de S peltekliğinde önemli bir etkendir. Çocuklar, dil ve ağız kaslarını tam olarak kontrol edemediklerinde veya diş gelişimleri tamamlanmadığında pelteklik yaşarlar. Dişlerin henüz çıkmamış olması ya da yeni dişlerin büyüme aşamasında olması, seslerin doğru telaffuzunu zorlaştırır. Ayrıca, çocuklar bazen konuşma alışkanlıklarını edinirken yanlış bir dil pozisyonu kullanırlar. Bu durum da ileriki yaşlarda peltekliğin kalıcı hale gelmesine yol açar. Bu yüzden, erken yaşlarda müdahale etmek ve doğru telaffuzun öğretilmesi büyük önem taşır.
Erken yaşlarda müdahale edilmediğinde ise kişinin S peltekliği genellikle geçmeden yetişkinlik aşamasına kadar devam eder. Bu durumda kişinin S peltekliğini düzeltmesini sağlamak için farklı egzersizler vardır. Bu egzersizlerin işe yaramadığı durumlarla da karşılaşırız. Böyle bir durumda birey, diksiyon eğitimi alarak S peltekliğini çözmelidir.
S Peltekliği Nasıl Düzeltilir?
S peltekliği düzeltmek için etkili bir egzersiz yöntemi, kalemle yaptığımız çalışmalardır. Bu egzersizde, ince bir kalemi ön dişlerin arasına, iki parmak genişliği kadar sokarız. Daha sonra “s” harfi içeren tekerlemeler söylemeye başlarız.
Bu egzersizde kalemi doğru yerleştirmek son derece önemlidir. Çünkü egzersizin amacı, dili S sesini çıkarırken normalde olması gereken konuma alışkın hale getirmektir. Bu da ancak dili kalem yardımıyla doğru konuma yerleştirmekle olur. Bu sayede dilimiz, “s” sesini çıkarırken nerede konum alması gerektiğini öğrenir.
Bu yöntem, dilin daha doğru bir pozisyonda çalışmasına ve peltekliğin düzelmesine yardımcı olur. Ancak kalemi aşağı dönük kullanmamak önemlidir. Böyle bir pozisyonda kalem, asli görevini yerine getiremez. Kalemin bu egzersizdeki fonksiyonu dilin alt dişlerin kökünde konum almasını sağlamaktır. Bu yüzden de kullandığımız kalemi aşağıya dönük şekilde ağzımıza yerleştirmek egzersizi faydasız hale getirir. Kalem, yatay bir pozisyonda olmalıdır ki dil, doğru hareketleri gerçekleştirmenizi sağlasın.
Kalemi kullanmadan önce dezenfekte etmeyi unutmamalısın. Kişinin konuşmasını etkileyen en önemli etkenlerden biri de ağız sağlığıdır. Düzgün şekilde dezenfekte edilmemiş bir kalemle diksiyon çalışmak, ağızda aft, yara gibi acı verici oluşumlara sebep olacaktır. Ağız hijyenin için küçük de olsa önemli olan bu adım, sağlığını korumak için önemlidir. Sağlıksız bir ağızla güzel konuşmak mümkün değildir.
Diksiyonda ağız sağlığının önemi üzerine şu videomuzu da izlemenizi öneririz.
Egzersizin Önemi
Egzersiz sırasında “s” harfi içeren tekerlemeleri tekrar etmek, dili ve ağız kaslarını güçlendirmeye yardımcı olur. S harfi içeren birçok farklı tekerleme vardır. Örneğin, “Simit satan Samet sabahları sahilde simit satar” bunlardan biridir. Bu ve benzeri tekerlemeler hem “s” sesi üzerinde çalışmanı sağlar hem de zamanla peltekliği azaltır.
Bu egzersizleri düzenli hale getirmek de başlamak kadar önemlidir. Her gün sadece 5 dakika ayırarak yapacağınız bu çalışma, bazen peltekliği 3 ay gibi kısa bir sürede düzeltir. Ancak bu süreç kişiden kişiye değişir. Kimileri daha kısa sürede sonuç alırken, bazı kişilerde daha uzun zaman gerekir. Peltekliğin geçmemesi durumunda ise diksiyon eğitimi almak iyi bir seçenek olacaktır.
Ancak günde beş dakika ayırmadan uzun aralıklarla bu egzersizleri yapmak beklediğimiz faydayı sağlamaz. Bu yüzden bu egzersizlerde süreklilik de oldukça önemlidir.
Diksiyon eğitiminde gerekli teknikleri düzenli uygulamak ve sabırlı olmak başarıyı getiren en önemli faktörlerdendir. Bu yüzden, peltekliği tamamen düzeltmek için istikrarla çalışmak gerekir. Ayrıca, profesyonel diksiyon eğitimi de konuşma sorunları için kalıcı bir çözüm sunabilir.
S Peltekliğini Düzeltmek Neden Önemlidir?
Kişinin peltekliğini düzeltmesi, hem kişisel hem de profesyonel hayatta birçok avantaj sağlar.
Öncelikle düzgün telaffuz ve doğru diksiyon, kişiye büyük bir özgüven kazandırır. Konuşma sırasında kelimelerin net ve düzgün çıkması, kişinin kendini rahat hissetmesine katkı sağlar. Bu özgüven, sadece sosyal ortamlarda değil, profesyonel hayatta da fark yaratır. Etkili bir konuşmacı olmak, liderlik becerilerini ön plana çıkaracaktır. Ayrıca kişinin yaptığı sunum ve konuşmalarda düzgün bir diksiyonla öne çıkması ona birçok avantaj sağlar. Bu sebeple, peltekliği düzeltmek, uzun vadede hem kişinin kendine duyduğu güveni artırır hem de hayat kalitesini yükseltir.
Bu yüzden yukarıda bahsettiğimiz egzersizleri düzenli olarak yapmanızı, peltekliğiniz düzelmezse diksiyon eğitimlerimize katılmanızı tavsiye ederiz.